Gerçek otomobilseverler bilir ki otomotiv sektöründeki gelişmeleri yakından takip etmek, her anı heyecanlı geçen bir maçı izlemek gibidir. Özellikle son yıllarda yaşanan gelişmeler, otomobil dünyasında yeni bir devrin başladığını gösteriyor. Eğer bu dünyaya henüz yeni ilgi duymaya başladıysanız otomotiv kısaltmaları, özellikle motor kısaltmaları, bazen gerçekten epey kafa karıştırıcı olabilir.
CDTI, TSI, GTI, TDI gibi motor kısaltmaları herkes tarafından biliniyor diye düşünebilirsiniz ancak amatör bir otomobilsever için tüm bu kısaltmaların anlamını bilmek biraz zor olabilir. Zaten otomotiv sektöründe yaşanan gelişmeler nedeniyle hayatımıza pek çok yeni kısaltma girdi. Yani motor kısaltmaları nedir, anlamları nelerdir biraz daha yakından incelemek herkesin bu dünyaya biraz daha iyi hakim olmasını sağlayacaktır.
Arabalardaki motor kısaltmaları:
HP / Beygir gücü
PS / Beygir gücü (Almanca)
KW / Kilowatt
NM / Newton Metre
ECU / Elektronik kontrol birimi (Motor Beyni)
I / Benzinli araçlara verilen genel isim
D / Dizel araçlara verilen genel isim
T / Turbo
TDI /Turbo direkt enjeksiyon (Dizel)
SDI / Atmosferik direkt enjeksiyon (Dizel)
CDI / Direkt yakıt enjeksiyonu
CDTi / Dizel direkt turbo enjeksiyonu
HDi / Yüksek basınçlı direkt enjeksiyon
TDCi / Direkt enjeksiyonlu turbo dizel
CRDi / Dizel direkt yakıt enjeksiyonu
DCi / Direkt yakıt enjeksiyonu
TFSI / Turbo direkt yakıt enjeksiyonu
TSI / Turbo direkt enjeksiyon
VGT / Değişken geometrili turbo
VTEC / Elektronik değişken supap zamanlaması kontrolü
VVT / Değişken supap zamanlaması
CVVT / Sürekli değişken supap zamanlaması
VANOS / Değişken eksantrik mili kontrolü
VTi / Değişken zamanlamalı supap sistemi
GDI / Direkt benzin enjeksiyonu
FSI / Direkt yakıt enjeksiyon
DOHC / Üstten çift eksantrik sistemi
EFI / Elektronik yakıt enjeksiyonu
EGR / Egzoz gazı devridaimi
MAF / Hava akış Sensörü
CAT / Katalitik konvertör
DPF / Dizel partikül filtresi
ACT / Silindir kapatma teknolojisi
HP / Beygir gücü
HP kısaltması ile bilinen Horse Power, Türkçesi ile beygir gücü; otomobil motorunun gücünü gösteren birimdir. Almanca Pferde Stärke, PS kısaltması ile bilinir.
KW / Kilowatt
KW ya da kWh kısaltması ile bilinen kilowatt ya da kilowatt saat, 1000 watt saate ya da 3.6 megajoule değerine eşit bir enerji birimidir.
NM / Newton metre
NM kısaltması ile anılan Newton metre, tork gücünü ifade eden birimdir. 1 metrelik moment koluna uygulanan 1 Newtonluk kuvvettir.
ECU / Elektronik kontrol birimi (Motor Beyni)
ECU kısaltması ile bilinen Electronic Control Unit, Türkçesi ile Elektronik Kontrol Birimi; motorlu araçların çalışmasını ve yönetilmesini sağlar.
I / Benzinli araçlara verilen genel isim
I kısaltması ile bilinen Injection terimi, benzinli motor tipindeki araçları tanımlarken kullanılan bir kısaltmadır.
D / Dizel araçlara verilen genel isim
D kısaltması ile bilinen Diesel, dizel motor tipindeki araçları tanımlarken kullanılan bir kısaltmadır.
T / Turbo
T kısaltması ile bilinen Turbo, içten yanmalı motorlarda kullanılan aşırı besleme sistemidir.
TDI /Turbo direkt enjeksiyon (Dizel)
TDI kısaltması ile bilinen Turbo Direct Injection, Türkçesi ile Turbo Direkt Enjeksiyon; dizel araçlarda benzini direkt olarak yanma odasına gönderen yakıt enjeksiyon sistemidir.
SDI / Atmosferik direkt enjeksiyon (Dizel)
SDI kısaltması ile bilinen Saugh Direct Injection, Türkçesi ile Atmosferik Direkt Enjeksiyon; günümüz dizel araçlarda yaygın olarak kullanılan ve yakıtı doğrudan yanma odasına püskürten sistemdir.
CDI / Direkt yakıt enjeksiyonu
CDI kısaltması ile bilinen Common-Rail Direct Injenction, Türkçesi ile Direkt yakıt enjeksiyonu; benzinin direkt olarak silindir içerisine püskürtüldüğü sistemdir.
CDTi / Dizel direkt turbo enjeksiyonu
CDTi kısaltması ile bilinen Common Rail Diesel Turbo Injection, Türkçesi ile Dizel direkt yakıt enjeksiyonu; dizel motorlarda kullanılmakta olan yakıt sistemlerinden biridir.
HDi / Yüksek basınçlı direkt enjeksiyon
HDi kısaltması ile bilinen High Pressure Direct Injection, Türkçesi ile Yüksek basınçlı direkt enjeksiyon; yüksek basınçlı yakıt püskürtme sistemidir.
TDCi / Direkt enjeksiyonlu turbo dizel
TDCi kısaltması ile bilinen Turbo Diesel Common-Rail Injection, Türkçesi ile Direkt enjeksiyonlu turbo dizel; yanma odasına gönderilen yakıtın büyük bir kısmını enerjiye çevirir.
CRDi / Dizel direkt yakıt enjeksiyonu
CRDi kısaltması ile bilinen Common Rail Diesel İnjection, Türkçesi ile Dizel direkt yakıt enjeksiyonu; yakıt ve hava karışımını arttırarak ihtiyaç duyulan yakıtı motora gönderen sistemdir.
DCi / Direkt yakıt enjeksiyonu
DCi kısaltması ile bilinen Direct Common-Rail İnjection, Türkçesi ile Direkt yakıt enjeksiyonu; benzini direkt olarak yanma odasına gönderir.
TFSI / Turbo direkt yakıt enjeksiyonu
TFSI kısaltması ile bilinen Turbo Fuel Stratified Injection, Türkçesi ile Turbo direkt yakıt enjeksiyonu; turbo güçte benzini yanma odasına gönderir.
TSI / Turbo direkt enjeksiyon
TSI kısaltması ile bilinen Turbocharged Stratified Injection, Türkçesi ile Turbo Direkt Enjeksiyon; silindir içine direkt enjeksiyon olarak da bilinir.
VGT / Değişken geometrili turbo
VGT kısaltması ile bilinen Variable Geometry Turbo,Türkçesi ile Değişken geometrili turbo; koşullara göre değişim gösteren turboşarj türüdür.
VTEC / Elektronik değişken supap zamanlaması kontrolü
VTEC kısaltması ile bilinen Variable Valve Timing Electronic Control, Türkçesi ile Elektronik değişken supap zamanlaması kontrolü; motorun devire göre supap zamanlamasını değiştirdiği sistemdir.
VVT / Değişken supap zamanlaması
VVT kısaltması ile bilinen Variable Valve Timing, Türkçesi ile Değişken supap zamanlaması; içten yanmalı motorlarda performansı iyileştirmek için kullanılan sistemdir.
CVVT / Sürekli değişken supap zamanlaması
CVVT kısaltması ile bilinen Continuously Variable Valve Timing, Türkçesi ile Sürekli değişken supap zamanlaması; eksantrik mili ve supapların açılma zamanlarının sürekli değiştirilebildiği sistemdir.
VANOS / Değişken eksantrik mili kontrolü
VANOS kısaltması ile bilinen Variable Nockenwellen Steuerung, Türkçesi ile Değişken eksantrik mili kontrolü; elektronik destekli hidrolik lifterlar ile valf açılma zamanını ayarlar.
VTi / Değişken zamanlamalı supap sistemi
VTi kısaltması ile bilinen Variable Valve Lift Timing Injection, Türkçesi ile Değişken zamanlamalı supap sistemi; eksantrik mili ve supapların açılma zamanlarının değiştirilebildiği sistemdir.
GDI / Direkt benzin enjeksiyonu
GDI kısaltması ile bilinen Gasoline direct Injection, Türkçesi ile Direkt benzin enjeksiyonu; benzinin doğrudan yakıt odasına gönderildiği sistemdir.
FSI / Direkt yakıt enjeksiyon
FSI kısaltması ile bilinen Fuel Straified Injection, Türkçesi ile Direkt yakıt enjeksiyon; her silindirde ayrı bir yakıt enjektörünün bulunduğu sistemdir.
DOHC / Üstten çift eksantrik sistemi
DOHC kısaltması ile bilinen Double Overhead Camshaft, Türkçesi ile Üstten çift eksantrik sistemi; günümüzde yaygın olarak kullanılan ve supapların çok daha kolay açılmasını sağlayan motor sistemidir.
EFI / Elektronik yakıt enjeksiyonu
EFI kısaltması ile bilinen Electronic Fuel Injection, Türkçesi ile Elektronik yakıt enjeksiyonu; basınç ile yakıtı doğrudan motora yollar.
EGR / Egzoz gazı devridaimi
EGR kısaltması ile bilinen Exhaust Gas Recirculation, Türkçesi ile Egzoz gazı devridaimi; egzoz gazı miktarına karar veren sistemdir.
MAF / Hava akış sensörü
MAF kısaltması ile bilinen Mass Air Flow, Türkçesi ile Hava akış sensörü; hava filtresine giden havayı ölçen sistemdir.
CAT / Katalitik konvertör
CAT kısaltması ile bilinen Catalytic Convertor, Türkçesi ile Katalitik konvertör; katalitik dönüştürücü olarak da bilinir ve egzoz gazındaki zararlı maddeleri daha az zararlı hale getirir.
DPF / Dizel partikül filtresi
DPF kısaltması ile bilinen Diesel Particulate Filter, Türkçesi ile Dizel partikül filtresi; dizel motorda yakıt yanması sonucu ortaya çıkan zararlı maddeler için kullanılan filtre sistemidir.
ACT / Silindir kapatma teknolojisi
ACT kısaltması ile bilinen Active Cylinder Technology, Türkçesi ile Silindir kapatma teknolojisi; birkaç silindiri kapatarak diğerlerinin yanmasını sağlayan sistemdir.
Otomotiv sektöründe sıkça kullanılan motor kısaltmalarından ve ne anlama geldiklerinden bahsettik. Otomobil dünyası geliştikçe bunlara benzer daha pek çok kısaltma ve terimle karşılaşmaya devam edeceğiz gibi görünüyor.
